نوشته‌ها

گچبری معاصر

هنر گچبري ايران معاصر به سوی تزئين بناها در قسمت هاي بيروني نما روی آورده است که می توان به  انواع گلچيني هاي آجري و گلچيني هاي معقلي با نقوش بسيار دلنواز نیز اشاره کرد. این استفاده بیشتر در سر درب منازل مسکوني از نقوش مختلف چون ملائکه، خط و شعر زيبايي خاصی به نماي خارجي بناها داده است. در فضاهای داخلی گچبري به پيش بخاري سازي و گلويي سازي زيبايي دلنشين و روح نوازي به نماي داخلي بناهاي مسکوني داده است

کشته کشی چیست ؟

کشته کشی چیست ؟

 به علت زودگير بودن گچ نمى توان سطوح وسيع را به صورت يک دست و يک نواخت با آن اندود کرد. بنابراين به منظور صيقلى کردن و یکنواخت کردن سطوح اندود شده، روى آن را گچ کشته مى کشند. ضخامت گچ کشته روی دیوار، نبايد از يک ميلى متر بيش تر باشد.

براى ساختن گچ کشته، گچ را الک کرده ، آن را وارد آب مى کنند و با دست هم مى زنند و مالش مى دهند تا به هنگام سفت شدن مانع از ايجاد کريستال شوند. در واقع با هم زدن و مالش دادن ملات گچی، مانع گیرش اولیه آن می شوند.

در سا لهاى گذشته رنگ کردن ديوارها مرسوم نبوده و با اضافه کردن سريش به ملات گچ کشته آن را به گونه اى تهيه می کردند که هنگام تکيه دادن به ديوار، لباسها سفيد نشوند و در عین حال دیواری براق و سیقلی داشته باشند.

هنر گچبری دوره قاجاریه

هنر گچ بري در دوره قاجار

هنر گچ بري در دوره قاجار رونق فوق العاده اي به خود گرفت، به علت مسافرت پادشاهان قاجار به فرنگ از هنر گچ بري اروپا تقليدهايي در کاخهاي شاهي به خصوص در سر ستون سازي ها وسقف سازي ها در کاخ هايي چون گلستان و عشرت آباد و پاره اي ديگر شد. اما به طور قاطع مي توان گفت که اين تقليدها هرگز نتوانست جاي هنر و نقوش بسيار اصيل ايراني، به خصوص نقشهاي اسليمي و ختايي و گل و گياه که نشأت گرفته از سرپنجه  ی  با ذوق هنرمندان ايران زمين است را در گچبري بناهاي ايراني بگيرد.

هنر گچبری دوره صفوی

هنر گچبری دوره صفوی

در دوره صفويه هنر گچبري وارد روشهاي خاص شده است. به طوري که زيباترين مقرنس بندي هاي گچي با عناصر گوناگون به خصوص مقرنس بندي هاي طاس و نيم طاس همراه با نقوش گل و گياه با انواع تيغه هاي گچي دالبري زينت بخش کاخ هاي شاهي به بهترين شکل ممکن گرديده است.
در اين ميان مي توانيد به پديده هاي ارزشمند مقرنس قطار و کاربندي ها و يزدي بندي هاي گچي بسيار شگرف کاخ هشت بهشت و سر درب بازار قيصريه در اصفهان به خصوص دالبرهاي تيغه منقوش از ظروف گوناگون همچون تنگ و سبو، مقرنس بندي هاي طاسه دار گچي در تالارهاي شاه نشين و موسيقي کاخ عالي قاپو و خط گچ بري ثلث بسيار ارزشمند در صفه درويش مسجد جامع اصفهان و بسياري ديگر ياد فراوان داشت.

هنر گچبری دوره ی تیموری

 

هنر گچبري دوره تيموري

دوره تيموري عصر به وجود آمدن رسمي بندي و کاربندهايي از قالب گچي ارزشمند و متحول شدن هنر گچبري از نقوش گوناگون به خصوص اسليمي و انواع خط هاي گوناگون است. به طور کلي در هنر گچبري اين دوره از هنرهاي ديگر چون هفت قلم خط از انواع کوفي نهايت استفاده شده است. همچنين خطهاي (محقق، نسخ، ثلث، رقاع، تعليق و نستعليق) با هنرآفريني هاي فراوان و در مواردي از شاخه هاي اين خط ها به خصوص خط معقلي در هنر گچبري آثار ايران بهره فراوان گرفته شده است. از آثار فراوان اين دوره مي توان به مقرنس بندي هاي گچي ارزشمند سر درب مسجد ميدان کاشان، قطاربندي هاي گچي مدرسه خرگرد در خواف و خط هاي بسيار جالب گچبري بقعه شيخ احمد جام در تربت جام و بقعه سيد رکن الدين دريزد و بسياري ديگر اشاره داشت.

هنر گچبري دوره سلجوقي

هنر گچبري دوره سلجوقي

هنر گچبري در انواع خط کوفي همراه با نقوش اسليمي خرطوم فيلي روند تحول اين هنر در دوره سلجوقي بوده است. به طور کلي هنر گچبري در دوره سلجوقي مورد توجه در نماسازي هاي داخل بوده است. از ميان آثار اين دوره مي توان به گچ بري هاي مسجد اردستان با خط بسيار زيباي کوفي مزهّر و به خصوص مسجد و گنبد علويان در همدان که به واقع دنيايي از هنر گچبري با اشکال گوناگون است اشاره داشت.

هنر گچ‌بری قرون اولیه اسلام

هنر گچبري قرون اوليه اسلام

پس از ظهور اسلام نيز از هنر گچبري در بناها استفاده شده است، ولي به دليل ممنوعيت پيکره سازي، اين هنر در قالب نقوش برجسته از گل و گياه و نيز انواع طرح هاي اسليمي و بندهاي ختايي، به ويژه در قالب انواع خط هاي مختلف و متنوع تجلي يافت. در آثار گچبري به جا مانده از قرن سوم هجري نمونه هاي درخشاني در مسجد فريومد سبزوار به واقع خلاقيت بي مانند از سر پنجه هنرمندان آن روزگار براي ما به يادگار مانده است.

انواع ترک گچ و شیوه ترمیم آن

انواع ترک وشیوه ترمیم آنها

امروزه ترمیم و تقویت بتن و سازه های بتنی از فنون حساس و مود نیاز بوده و به دلیل وجود مشکلات اجتناب ناپذیر به هنگام اجرا به خصوص در سازه های بتنی ، همیشه نیاز به مرمت و ترمیم آنها احساس می شود.
از جمله مشکلات رایج سازه های بتنی که امروزه به عنوان یکی از شاخص ترین سازه ها  مورد توجه سازندگان قرار دارد، ایجاد ترک در دیوار های گچکاری شده می باشد که انواع آنها و شیوه ی ترمیم و رفع آنها را با یکدیگر بررسی می کنیم :
ترک های ساختمان از لحاظ جهت شامل سه حالت عمودی، افقی و مورب می باشند.
و در طبقه بندی دوم، به ترک های سازه ای و غیر سازه ای تقسیم می شوند.که هر کدام از آنها شامل ترک های مرده و زنده می باشند.
برای ترمیم ترک های زنده ابتدا باید جلوی رشد آنها گرفته شود و سپس کارهای ترمیم و مقاوم سازی انجام گردد.
 ” ترک های مورب “
ترک های با زاویه 45 درجه نسبت به راستای افقی، مورب می باشند که نشانه شکسته شدن و در اثر نشست دیوار می باشند.این نوع ترک ها بسیار خطر ناک هستند.
” ترک های افقی “
اگر دیوار در یک مرحله ایجاد شود، دیوار کمانش کرده و در اصطلاح شکم می دهد و مسبب ترک کی شوند.
دلیل دیگر اجرای دو مرحله ای دیوار است ناپیوستگی در محل اتصال دو مرحله به دلیل نشست گرد و غبار خاک ایجاد می شوند که اگر بنا محل اتصال را تمیز نکند، ترک افقی ایجاد می شود.
” ترک های عمودی “
ترک های عمودی سازه ای هستند و اگر عمق و عرضشان زیاد باشد از اهمیت زیادی برخوردارند.

روش های ترمیم ترک ها :

برای رفع ترک روی دیوار ابتدا باید علت ترک را پیدا کنید، این ترک ها می تواند بر اثر ترکیدن لوله آب، رطوبیت بیش از حد محیط و یا رنگ آمیزی سریع دیوار پس از گچ کاری ایجاد شوند، پس به منظور جلوگیری از تکرار این روند بهتر است ابتدا عامل ترک را بشناسید و سریع تر آن را برطرف کنید. برای پوشاندن ترک روی دیوار ابتدا با یک کاردک و یا وسایل این چنینی ترک موجود را کمی عمیق کنید تا ترمیم ترک دیوار گچی برایتان راحت شود، سپس برای آنکه ترمیم تمیزتری داشته باشید به کمک یک دستمال گرد و خاک های موجود در اطراف ترک را از بین ببرید، در مرحله بعد روی ترک را با توری فایبر گلاس چسبنده بپوشانید، سپس روی آن را با ملات بپوشانید، بعد از خشک شدن ملات با یک سنباده نسبتا سخت روی آن را بکشید تا قسمت های اضافی ملات از بین برود و سطح دیوارتان صاف شود، حالا پس از خشک شدن ملات می توانید روی آن را دوباره رنگ بزنید تا هم رنگ دیوارهایتان شود و ترک ها به راحتی برطرف شود.

انبار کردن کیسه های گچ

نحوه ی انبار و نگه داری گچ های ساختمانی در فضای باز و بسته:

گچ را باید در کیسه های آب بندی شده نگه داری کرد و تا حد زیادی از رطوبت هوا حفظ شوندو همچنین  مشخصات انواع گچ ها باید روی کیسه ها نوشته شود.
کیسه های گچ و سیمان و غیره نباید بیش از ده ردیف روی هم چیده شوند.برای چیدن کیسه ها بر روی یکدیگر، باید از الوار های عرضی استفاده کرد.کیسه های گچ به روی این الوارها قرار داده می شوند، به طوری که کاملا روی زمین قرار نگیرند و بین هر چند ردیف الوار، الوار های عرضی قرار داده می شود.
از انباشتن مصالحی همانند:خاک شن و ماسه و … در کنار تیغه ها و دیوار ها تا جایی که ممکن است ،باید خود داری کرد.
اما اگر این مصالح را در کنار دیوار انباشته شوند، طوری باید این کار صورت بگیرد که به تیغه یا دیوار فشار وارد نشود.
همچنین در هنگام انباشتن آنها باید توجه داشت که بیش از حد مجاز در روی سقف های اجرا شده و همچنین در مجاورت تیغه های و دیوار های کم عرض انبار نشوند.

رطوبت موجود در هوا به تدریج باعث گرفتن گچ و تولید کلوخه می شود.و گاهی اوقات کوخه ها به حدی سفت می شوند که نمی توان آنها را با دست خرد کرد.همانطور که واضح است گچ ، حاوی این کلوخه ها را نمیتوان برای کار های ساختمانی استفاده کرد.
زیرا باعث کاهش مقاومت گچ و ملات و دیر گیر شدن آن می شود.
در کار گاه های بزرگ که قرار است گچ پاکتی استفاده شود،کیسه های گچ در انبار مخصوص نگه داری می شوند.کیسه های گچ، به فاصله ی حداقل 30 سانتی متر از دیوار چیده می شوند و حداکثر استفاده کیسه تا 1/5 متر و پهنای ردیف کیسه شده پهلوی هم 3 سانتی متر است.
در کار گاه هایی که مقادیر کم گچ در نقاط مختلف مورد نیاز است و کار های پراکنده دارند،کیسه های گچ باید در فضای باز انبار شوند.در این صورت باید از تخته و آجر برای بالا آوردن بستر و از ورقه های پلاستیکی برای خشک نگه داشتن آن استفاده کرد تا سطحی که در آن گچ ها را قرار می دهیم، از زمین فاصله داشته و خشک باشد.
بعد از اینکه کیسه های گچ را بر روی هم چیدیم، بر روی آن روکش پلاستیکی یا برزنتی میکشیم.لبه های پوشش به اندازه کافی باید هم پوشانی داشته باشند و در بالا و اطراف آن، اجسام سنگینی مانند آجر یا سنگ روی آن ها قرار داده می شود.
این نکته را باید در نظر داشت که برای مدت طولانی نمی توان گچ ها را به این شکل نگهداری کرد.
انبار کردن کیسه ها باید به شکلی باشد که دسترسی به هر محموله برای مصرف و بازرسی آسان باشد.در های انبار به ویژه در نقاط مرطوب باید به نحو مناسبی بسته شده و بسته بماند.کیسه هایی زود تر وارد انبار شده اند باید زودتر از بقیه کیسه ها مصرف شوند.اگر گچ مورد استفاده قرار گیرد و استاندارد های لازم را نداشته باشد، گروه نظارتی حق دارد مصرف آن را ممنوع و خروج گچ ها را از کارگاه خواستار شوند.برداشتن مصالح انبار شده به وسیله ی کارگران باید از بالا ترین نقطه شروع گردد و از کشیدن و برداشتن آن ها ازقسمت تحتانی که باعث ریزش و ایجاد حادثه شود باید خود داری گردد.
در هنگام حمل و نقل گچ، مقررات ایمنی ویژه ای را باید برای جلوگیری از پخش کردن آن در هوا و پیشگیری برای ورود آن به دستگاه تنفسی، رعایت کرد.از جمله این مقررات نسب دستگاه های تهویه،در محل هایی که در آن جا گچ حمل و نقل و انبار می شود است

 

بسته بندی

در قسمت بسته بندی یا پاکت زنی مسئول مربوطه کیسه های خالی (معمولا از جنس پلی پروپلین ) که به طور مناسب نشانه گذاری شده اند را به شیر های اتوماتیک دستگاه پاکت زنی وصل می کند. کیسه ها بعد از پر شدن و رسیدن به وزن مورد نظر از شیر جدا شده و توسط نوار نقاله به داخل کامیون ها هدایت می شوند.

با توجه به نوع گچ، کیسه ها با وزن های متفاوت استفاده می شوند.مطابق با استاندار  ملی ایران هر کیسه می تواند به ازای 5 درصد تلورانس داشته باشد.

واحد کنترل کیفیت هر کارخانه تولید کننده گچ بنا به پارامتر های مختلف باید با انجام آزمایشات در هر مرحله از تولید،  کیفیت محصول را کنترل کند.